ست جراحی

ست جراحی

ابزار جراحی وسیله هایی هستند که به طور خاص برای کمک به کادر درمان طراحی می شوند تا بتوانند در طول جراحی کار های به خصوصی با آن ها انجام بدهند. از قرن 19 به بعد، بیشتر این ابزار از فولاد ضد زنگ مقاوم (stainless steel) ساخته می شوند. برخی از این ابزار برای استفاده ی عمومی طراحی می شوند در حالی که برخی دیگر برای جراحی های به خصوصی مثل لاپاروسکوپی، استفاده می شوند. می توان گفت تقریبا برای هر جراحی به خصوص، ابزار مخصوصی وجود دارد. برای مثال ابزاری وجود دارد که از آن ها در جراحی هایی استفاده می شود که نیازمند دقت بالایی است مثل میکرو سرجری و افتالمولوژی. ابزار جراحی شامل موارد زیر می شوند:

• قیچی جراحی
• چاقوی جراحی
• تیغ بیستوری (scalpel blades)
• دور کننده (retractor)
• اسپکولوم (speculum)
• نگه دارنده (grasper)
• پنس (forceps)
• گیره ی جراحی (clips)
• ابزار قدرت مثل دریل و اره ی جراحی

در کل بیشتر ابزار جراحی را می توان به 4 گروه دسته بندی کرد:

برش و تشریح  (Cutting and Dissecting)

این دسته از ابزار معمولا لبه های تیزی دارند تا بتوانند به راحتی از پوست و بافت عبور کنند. جراح ها نیاز دارند بافت را به منظور بررسی و پیدا کردن هر چیز غیر طبیعی، تشریح کنند تا بافت های آسیب دیده یا خطرناک را از بدن خارج کنند. این دسته از ابزار معمولا در یک طرف یا هر دو طرف، لبه ها یا تیغه های تیزی دارن.، از این رو پرستاران و پرسنل اتاق عمل می بایست از آن ها با دقت بسیاری استفاده کنند تا از آسیب رسیدن به بیمار جلوگیری شود. همچنین پیش از استفاده از این ابزار لازم است آن ها را بررسی کرد تا در صورت نیاز تیز یا تعویض شوند. برخی از آن ها عبارتند از:

• قیچی مایو
• قیچی متزنبام
• قیچی سیم بر

گیره ها و مسدود کننده ها (Clamping and Occluding)

از این ابزار در بسیاری از عمل های جراحی به منظور فشردن رگ های خونی یا اندام های توخالی استفاده می شود تا از انواع نشتی جلوگیری شود. از مسدود کننده ها برای کنترل خون ریزی استفاده می شود. این ابزار می توانند صاف، کج یا زاویه دار ساخته شوند. همچنین تنوع بسیاری از نظر نوع گیره دارند. برای مثال پنس های هموستات در این دسته بندی جای می گیرند.

برخی از آن ها عبارتند از:

• کلمپ حوله گیر
• کلمپ کرایل
• کلمپ کوخر اشنر
• کلمپ آلیس
• کلمپ بابکوک
• کلمپ میکستر
• کلمپ لوزه‌ای/ اشنید

دور کننده ها یا اکارتور ها (رترکتور) و نمایان کننده ها (Retracting and Exposing)

از این ابزار برای دور نگاه داشتن و عقب زدن اندام و بافت ها استفاده می شود تا جراح بتواند به محل مورد نظرش دسترسی آسان تری داشته باشد. این ابزار پوست، دنده ها و دیگر بافت ها را باز کرده و کنار می زنند تا بافت مورد نظر نمایان شود. از آن ها همچنین برای جدا کردن لبه های برش های جراحی استفاده می شود. برخی از این ابزار با استفاده از مکانیزم قفلی بدون دخالت دست، باز می مانند و برخی دیگر را لازم است با دست نگاه داشت تا محل مورد نظر بماند.

برخی از آن ها عبارتند از:

• اکارتور ریچاردسون
• اکارتور نواری
• اکارتور دیور 
• اکارتور گوات
• اکارتور آرمی ناوی

گیرنده ها و نگاه دارنده ها (Grasping and Holding)

همان گونه که از اسم این ابزار پیداست، از آن ها برای گرفتن و نگه داشتن بافت و رگ های خونی استفاده می شود که ممکن است در یک عمل جراحی جلوی دید جراح را بگیرند. دستیار ها پس از تمیز کردن این ابزار می بایست اطمینان داشته باشند که این ابزار به درستی کار می کنند. همچنین لازم است مکانیزم قفلی آن ها بررسی شود و روان باشد تا به راحتی بتوان این ابزار را باز یا بسته کرد. پنس ها مثال خوبی برای این دسته از ابزار هستند. برخی از آن ها عبارتند از:

• پنس بافتی/ پانسمانی
• پنس بافتی
• پنس روسی
• پنس دی باکی
• پنس فریس-اسمیت
• پنس آدسون

متفرقه

علاوه بر این دسته بندی های اصلی، دسته بندی های کوچک دیگری نیز وجود دارند که دیگر ابزار ها در آن ها جای می گیرند. این دسته بندی ها عبارتند از:

• ابزار بینایی

مانند اندوسکوپ ها

• اتساع دهنده ها و پروب ها (dilators/probes)
• ابزار بخیه

مانند سوزن گیر ها

• ابزار آسپیره

مانند لوله ی ساکشن

• متعلقات

مانند چکش جراحی